Leesten maken met behulp van 3D-technologie

Een leest… wat is dat?

De leest is een kunstvoet van bijvoorbeeld hout of kunststof die is nagemaakt van de voet; het is dus een kopie van de voet. Over de leest wordt de schoen geschoeid oftewel opgebouwd. De vorm van iedere schoen wordt dus bepaald door de leest van de schoen. Omdat iedere voet anders is en er veel verschillende voetklachten bestaan, is iedere leest die wij maken anders en dus uniek. Komt de vorm van de leest niet overeen met een voet, dan zal de schoen niet goed passen en kan er niet of niet prettig mee gelopen worden. Onze leesten maken we dus exact volgens de voetvorm van de klant.

Een goede leest is hét succes achter goed passende schoenen

Iedere schoenmaker weet dat een goede leest hét succes is achter goed passende schoenen. Door technologische ontwikkelingen is de productie van de leest aan het veranderen. Zo kunnen we sinds kort de leest zelf in 3D printen. En dat heeft voordelen.

Ontwikkeling van de leest

Ik heb ruim 20 jaar ervaring met het maken van orthopedische schoenen en in die tijd heb ik de ontwikkeling van de leest op de voet kunnen volgen. Vroeger kon je voor het maken van een leest kiezen uit een aantal standaard houten modellen. Je nam dan het model dat het meeste leek op de voet van de patiënt. Met een schuurmachine werd het in de gewenste vorm en maat geschuurd. Met spachtelhars (een soort boetseerklei) werd de leest verder gemodelleerd, zodat hij  uiteindelijk een kopie van de voet was. Een bewerkelijk proces waar je toch een paar uur zoet mee was.

Leesten maken met behulp van een 3D-scanner

In de loop der jaren is de werkwijze veranderd. De standaard houten voorbeeldmodellen werden vervangen door gipszwachtels en freesmachines. Sinds 2000 werken wij met gipszwachtels die we als een gipsverband om de voet en het onderbeen leggen. Als het gipsverband droog is, knippen we het voorzichtig los. Je hebt dan een gipshuls: een negatieve afdruk van de voet. De gipshuls wordt met een 3D-scanner gescand. De scangegevens worden opgeslagen in de computer en vormen een 3D-model. De 3D-vorm van de leest moet nog digitaal bijgeschaafd worden. Dat doen we met software waarmee we de leest ‘handmatig’ schuren en polijsten.  Als de vorm eenmaal voldoet aan de maten van de voet, stuurt de computer freesinstructies naar de freesmachine. Deze maakt dan van een houten blok de gewenste leest. Deze productietechniek wordt nog steeds gebruikt.

Leesten maken met behulp van een 3D-printer

Maar… de 3D-printer is ook bij ons aan zijn opmars begonnen. De werkwijze blijft nagenoeg hetzelfde. We gebruiken alleen andere, op 3D afgestemde computerprogramma’s en een 3D-printer  die van de  computer zijn printinstructies ontvangt en vervolgens laagje voor laagje de leest print. Het digitaal printen van de leest kent voordelen. Eén van de voordelen is dat de 3D-printer de leest print, zonder dat iemand daar bij hoeft te zijn. Je stuurt de data naar de printer… en de printer doet de rest. Dat scheel behoorlijk veel tijd. Daarnaast zijn er ook milieuvoordelen. Er hoeven geen bomen voor gekapt te worden en bij het printen ontstaat er geen afval. De leest wordt immers kant-en-klaar geprint, zodat er niets weggegooid hoeft te worden.

Nauwkeurig leesten printen

De nauwkeurigheid van de 3D-printer is vele malen groter dan die van de freesbank. De freeskop die de houten leest freest, heeft een doorsnede van zo’n 2 cm, de printkop  zo’n 1,5 mm. Dat zegt genoeg als je het hebt over precisiewerk. Zo’n kop van 2 cm is altijd minder precies dan een 3D-printer die in staat is om een tot op de honderdste millimeter nauwkeurige leest te printen. Een stukje maatwerk van de bovenste plank dat zorgt voor een betere pasvorm van de schoenen. En daar is iedere klant mee gediend.

3D-technologie in de toekomst

3D-printen bestaat inmiddels 25 jaar. De technologische ontwikkelingen gaan snel. Steeds meer kan in 3D geprint worden: gouden sieraden, gebouwen, leesten… alles lijkt mogelijk. Vorig jaar hebben we met succes een orthopedische schoen geprint. Technisch kan het, dat hebben wij laten zien. Maar we moeten nog wat obstakels overwinnen voor wat betreft het printmateriaal. Dit moet voor orthopedische schoenen stevig zijn, voldoende steun geven, zorgen voor voldoende bewegingsvrijheid en zeker niet broeien. Zo’n materiaal bestaat nog niet en zal de komende jaren ontwikkeld moeten worden. Dit in tegenstelling tot het printmateriaal waarmee de leest geprint wordt. Hiervoor hebben we een heel geschikt filament (de ‘inkt’ voor een 3D-printer). Vandaar dat wij leesten al wel digitaal printen.

Meer weten?

Wilt u meer weten over hoe wij kunnen helpen met goede voetzorg en passende schoenen? Neem gerust contact met ons op voor informatie en advies.